Hanna Nowicka

Guma, obok kurzu, jest charakterystycznym tworzywem wykorzystywanym przez Nowicką, substytutem skóry. Jej aksamitna powierzchnia, pozornie biologiczna miękkość form i cielisty kolor bezwiednie budzą skojarzenia z ludzkim ciałem. Takie nawarstwianie oraz zakrywanie i odkrywanie poszczególnych detali kompozycji z jednej strony zwraca się ku estetyzacji przedstawienia, z drugiej – ukazuje deformacje, protezy, niedoskonałości. Fotografowany obiekt plasuje się pomiędzy formą organiczną a martwym przedmiotem, między emocjonalnym doświadczeniem a przemyślaną strukturą artystyczną.

Kozioł ofiarny Hanny Nowickiej to fizycznie już sfatygowany i wysłużony szkolny instrument sportowy. Na jego skórzany korpus artystka narzuciła stos pasów z wulkanizowanej gumy o cielistym kolorze, mięsistej i momentami gładkiej powierzchni, zbliżonej do ludzkiej skóry. Wywierają one tak skrajnie werystyczne wrażenie, że trudno opanować chęć dotyku.

Kozioł ofiarny to ofiara niewinna. To ten, który w dawnych kulturach przyjmował i niósł grzechy oraz winę członków społeczności, sam będąc z niej wykluczonym. W tradycji judaistycznej kapłan świątyni w Jerozolimie, pokropiwszy jej wnętrze krwią złożonych w ofierze byka i kozła, typował kolejnego, by ten wyprowadzony na pustynię lub skalne urwisko zabrał ze sobą winy całego ludu. Antyczni Grecy po wybraniu pharmakoi, za którego służył niewolnik, przestępca lub kaleka, wypędzali go z miasta, by wraz z nim odeszła zaraza lub klęska. Stygmatyzacja, wykluczenie, nagonka, mowa nienawiści jako strategie działania w społeczeństwach, narodach, grupach osiedlowych, na uczelni, w szkole, w biurze, a także na sali gimnastycznej nieustannie reprodukują ten stary schemat.