08.09.2023-28.01.2024
Wernisaż w piątek 8 września o godz. 18.00. Wstęp wolny!
Pierwsza w Polsce indywidualna wystawa ukraińskiego artysty Valentyna Odnoviuna zaprezentuje cykle fotograficzne poświęcone miejscom przymusowego odosobnienia. Powstające głównie w Litwie, Ukrainie, Łotwie, Polsce i Niemczech na przestrzeni ośmiu lat prace wynikają z jego zainteresowań fotografią kontekstualną i postsowiecką rzeczywistością. Artysta poszukuje miejsc totalitarnej przemocy, analizuje ich wygląd by w nieoczywisty sposób je sfotografować. Zdjęcia te są częścią opisanej, lecz niewidzianej historii drugiej wojny światowej i komunizmu w Europie Wschodniej. Tworzą archiwa śladów obecności osób izolowanych, więzionych i eksterminowanych. Dzięki formalnym zabiegom fotografie Odnoviuna zyskują wieloznaczność. Wizjery dawnych cel więziennych, zaświetlone arkusze papieru fotograficznego czy powierzchnie ścian budynków, kreują zaskakujące jakości wizualne, bliższe abstrakcji niż rzeczowej rejestracji. Odnoviun nawiązuje w swojej twórczości m.in. do polskich wątków, jeden z cykli PW44 poświęca Powstaniu Warszawskiemu. Inny, Horyzonty, zawiera pracę zrealizowaną w dawnym więzieniu Gestapo, potem UB w Gdańsku. Artysta zwraca uwagę na ciągłość historycznego wykorzystywania tych samych miejsc. Tworząc swoiste archiwa dowodów zastanawia się nad historią, nad człowieczą naturą i nad powracającym wciąż zagrożeniem dla ludzkiej wolności.
Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka
Valentyn Odnoviun – urodził się w 1987 roku w Charkowie w Ukrainie. Od dekady mieszka i pracuje w Wilnie. Należy do Litewskiego Związku Fotografów. Absolwent Wileńskiej Akademii Sztuk Pięknych na Wydziale Fotografii i Sztuki Mediów (2016) oraz Teorii i Historii Sztuki (2019). Studiował również w 2015 roku w Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi oraz Akademii Sztuk Pięknych w Monachium w ramach programu Erasmus. Obecnie pracuje nad doktoratem w Litewskim Instytucie Badań nad Kulturą. Jest laureatem stypendiów rezydencyjnych i nagród na międzynarodowych festiwalach, m.in. w Nowej Zelandii, USA i wielu krajach Europy. Bada potencjał fotografii jako medium nieograniczonego, otwierającego widza na wielokierunkową interpretację. Jednocześnie jego twórczość jest głosem pokolenia, które przepracowuje niełatwe dziedzictwo komunistyczne Ukrainy, Litwy, Estonii i Polski. Przypomina o istnieniu reżimów w kontekście współczesnych zagrożeń i podziałów społecznych.
Kuratorka: Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka
Koordynatorka: Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka
Współpraca: Marta Kołacz, Maja Bieńkowska, Aleksandra Grzonkowska
Projekt aranżacji: Ania Witkowska
Identyfikacja wizualna i opracowanie graficzne: Ania Witkowska
Teksty: Valentyn Odnoviun, Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka
Tłumaczenia
język angielski: Language Extreme, Sławomira Kaliska, Piotr Łuba
język ukraiński: Language Extreme, Kateryna Brodovska
Redakcja i korekta: Language Extreme
Koordynacja montażu: Paweł Powirski
Koordynacja promocji: Paulina Szwaj
Edukacja: Emilia Kalinowska, Noemi Etush
Koordynacja wypożyczeń: Kalina Krasowska
Transport: Anna Wojdat Zielińska, Daniel Starzyński
Partnerzy
Gdański Archipelag Kultury | WILNO W GDAŃSKU
Litewski Instytut Kultury
Patronat Honorowy
Ambasada Republiki Litewskiej w Polsce
Konsulat Ukrainy w Gdańsku
Mecenas Muzeum Narodowego w Gdańsku
Polska Grupa Energetyczna
Patroni medialni
Zawsze Pomorze, Magazyn SZUM, Gazeta Wyborcza, Blok Magazine, LINIA, trojmiasto.pl, gdansk.pl
Program wydarzeń towarzyszących wystawie: „Valentyn Odnoviun. Echa niewidzianych”
WRZESIEŃ
09.09.2023 (sobota), godz. 12.00-13.00
Oprowadzanie w języku angielskim po wystawie „Valentyn Odnoviun. Echa niewidzianych” z udziałem artysty
14.09.2023 (czwartek), godz. 18:00-20:30
Projekcja filmu „Fotografowie” oraz spotkanie z jego autorem
23.09.2023 (sobota), godz. 13:00-14:00
Oprowadzanie po wystawie „Valentyn Odnoviun. Echa niewidzianych”
PAŹDZIERNIK
01.10.2023 (niedziela), godz. 13:00-14:00
Oprowadzanie kuratorskie dla Generacji 60+ po wystawie „Valentyn Odnoviun. Echa niewidzianych”
01.10.2023 (niedziela), godz. 14.00-15.00
Historie rodzinne srebrem pisane. Albumy rodzinne ze zbiorów MNG
07.10.2023 (sobota), godz. 16:00-18:00
Trauma wojenna. Perspektywy prewencyjne. Spotkanie z psychotraumatolożką i antropolożką ludobójstwa
13.10.2023 (piątek), godz. 17:00-19:00
Spotkanie z dr Agne Narušytė
14.10 (sobota), godz. 11:15-17:00
Spójrz tu. Blisko. Bliżej. Warsztaty fotograficzne dla młodzieży 16+
21.10.2023 (sobota), godz. 11:15-14:15
W poszukiwaniu „mocnego podmiotu”. Praca z traumą w praktyce społecznej. Warsztaty z psychotraumatolożką i antropolożką ludobójstwa
29.10.2023(niedziela), godz. 13:00-14:00
Oprowadzanie w Polskim Języku Migowym po wystawie „Valentyn Odnoviun. Echa niewidzianych”
LISTOPAD
19.11.2023 (niedziela), godz. 13:00-14:00
Oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Valentyn Odnoviun. Echa niewidzianych”
23.11 (czwartek), godz. 18:00-20:00
Mała historia fotografii litewskiej. Spotkanie z dr. Adamem Mazurem
25.11.2023 (sobota), godz. 13:00-14:00
Oprowadzanie w języku ukraińskim po wystawie „Valentyn Odnoviun. Echa niewidzianych”
GRUDZIEŃ
03.12 (niedziela), godz. 11:15-13:15
Warsztaty polaroid dla młodzieży 16+
09.12.2023 (sobota), godz. 13:00-14:00
Oprowadzanie z audiodeskrypcją po wystawie „Valentyn Odnoviun. Echa niewidzianych”
15.12.2023 (piątek), godz. 18:00-20:00
Nie-miejsca pamięci: po-człowieku, po-przemocy. Spotkanie z dr hab. Romą Sendyką
16.12.2023 (sobota), godz. 13:00-14:00
Oprowadzanie po wystawie „Valentyn Odnoviun. Echa niewidzianych”
STYCZEŃ
13.01.2024 (sobota), godz. 13:00-14:00
Oprowadzanie po wystawie „Valentyn Odnoviun. Echa niewidzianych”
27.01.2024 (sobota), godz. 13:00-14:00
Oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Valentyn Odnoviun. Echa niewidzianych”
Валентин Одновʼюн. Відлуння небаченого
Національний Музей в Ґданську | НОМУС – Новий Музей Мистецтва.
Вул. Стефана Ярача 14, Ґданськ
Перша в Польщі індивідуальна виставка українського художника Валентина Одновʼюна представить фотоцикли, присвячені місцям примусової ізоляції. Створені головним чином в Естонії, Латвії, Литві, Україні, Польщі і Німеччині протягом восьми років роботи виникають завдяки його зацікавленню котекстуальною фотографією і постсовєтською реальністю. Художник відшукує місця тоталітарного насилля, аналізує їхній вигляд, щоб не очевидним способом їх сфотографувати. Ці фотографії є частиною описаної, але неявної історії другої світової війни і комунізму у Східній Європі, які створюють архіви слідів присутності ізольованих, увʼязнених і екстермінованих осіб. Завдяки формальним процедурам фотографії Одновʼюна стають багатозначними. Види давніх камер увʼязнення, засвічені аркуші фотопаперу чи поверхні стін будинків, створюють несподівані візуальні якості, ближчі до абстракції ніж до фактичного реєстрування. Одновʼюн в своїй творчості звертається серед іншого і до польської історії, один з циклів PW44 присвячує Варшавському Повстанню. Інший, Горизонти, включає в себе роботу, створену в давніх вʼязницях Гестапо, потім СБ в різних містах Польщі включно із Ґданськом. Художник звертає увагу на постійність використання тих самих місць. Створюючи своєрідні архіви доказів він замислюється над історією, над людською натурою і над постійним поверненням загрози людській свободі.
Малгожата Тарашкевіч-Зволіцка
Валентин Одновʼюн – народився в 1987 році в Харкові в Україні. Вже десять років живе і працює у Вільнюсі. Належить до Литовського Обʼєднання Фотомитців. Випускник Академії художніх мистецтв у Вільнюсі, факультету Фотографії і Медіа мистецтва (2016), в також Теорії і Історії мистецтва (2019). Навчався також у 2015 році в Академії мистецтв в Лодзі і Академії мистецтв в Мюнхені в рамках програми Erasmus. На даний момент працює над кандидатською роботою в Литовському Інституті досліджень культури. Лауреат резидентських стипендій і нагород на міжнародних фестивалях, а саме в Новій Зеландії, Америці і багатьох країнах Європи. Він досліджує потенціал фотографії як необмеженого медіа, яке відкриває глядача на різноспрямоване сприйняття. Одночасно, його творчість це голос покоління, яке пропрацьовує нелегкий комуністичний спадок Східної Європи. Нагадує про існування режимів в контексті сучасних загроз і поділів суспільства.
Куратор: Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka
Координатор: Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka
Співпраця: Marta Kołacz, Maja Bieńkowska, Aleksandra Grzonkowska
Проект аранжації: Ania Witkowska
Візуальна ідентифікація і графічне опрацювання: Ania Witkowska
Тексти: Valentyn Odnoviun, Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka
Переклади
англійська: Language Extreme, Sławomira Kaliska
українська: Kateryna Brodovska
Редагування і коректа: Language Extreme
Координація монтажу: Paweł Powirski
Координація реклами: Paulina Szwaj
Освіта: Emilia Kalinowska, Noemi Etush
Координація позичень: Kalina Krasowska
Транспорт: Anna Wojdat Zielińska, Daniel Starzyński
Партнери
Гданський Архіпелаг Культури | ВІЛЬНЮС В ҐДАНСЬКУ
Литовський Культурний Інститут
Почесний патронат
Посольство Республіки Литва в Польщі
Консульство України в Гданську
Меценат Націонаьного Музею в Ґданську
Polska Grupa Energetyczna
Медіа патронат
Zawsze Pomorze, Magazyn SZUM, Gazeta Wyborcza, Blok Magazine, LINIA, trojmiasto.pl, gdansk.pl