Anna Baumgart | Beata Ewa Białecka | Magdalena Bielesz | Bogna Burska | Elvin Flamingo | Elżbieta Jabłońska | Zuzanna Janin | Agnieszka Kalinowska | Alicja Karska, Aleksandra Went | Anna Królikiewicz | Jacek Niegoda | Dorota Nieznalska | Hanna Nowicka-Grochal | Anna Orbaczewska | Patrycja Orzechowska | Joanna Rajkowska | Katarzyna Swinarska | Michał Szlaga | Jerzy Bohdan Szumczyk | Jerzy Wierzbicki | Ania Witkowska, Adam Witkowski | Sławomir Witkowski | Zorka Wollny, Anna Szwajgier | Julita Wójcik | Krzysztof Wróblewski | Piotr Wyrzykowski

Wystawa „NOMUS. Kolekcja w budowie” to prezentacja Gdańskiej Kolekcji Sztuki Współczesnej. Blisko 165 dzieł 29 artystek i artystów wybranych spośród zakupionych przez Miasto Gdańsk w latach 2017 i 2018 z przeznaczeniem dla NOMUS. Tą prezentacją przybliżamy publiczności stan prac nad tworzeniem tego zbioru. Poza przestrzenią Zielonej Bramy dwa obiekty o znaczącej skali prezentowane są w przestrzeni publicznej: „SOS”, instalacja Jerzego Bohdana Szumczyka jest wystawiona przed siedzibą główną Muzeum Narodowego Oddziale Sztuki Dawnej natomiast „Nowe Życie”- neon Elżbiety Jabłońskiej zainstalowany jest na budynku NOMUS w rejonie Młodego Miasta, na dawnych terenach stoczniowych.

Wystawa ma charakter przeglądowy, jednakże ustawiona jest w taki sposób, aby dzieła korespondowały ze sobą i pokazywały sposób myślenia, jaki przyświeca nam w tworzeniu zbiorów NOMUS. Kierujemy się otwarciem na innego, akcentowaniem roli kobiet w praktykach awangardowych i postawangardowych, zaznaczeniem roli fotografii dokumentalnej w kreowaniu rzeczywistości i tworzeniu obrazu sztuki. Staramy się pozyskiwać obiekty, instalacje i  dzieła w różnych technikach, których tematyka nawiązuje do specyficznych kontekstów czasu i miejsca. Ważne jest wypełnianie istotnych braków w zasobach muzealnych obiektów i dokumentacji sztuki z lat 80. i 90. XX w., a więc niezwykle ważnego z powodu politycznego fermentu i transformacji społecznej okresu w historii sztuki w Trójmieście. Pierwsze zakupy sztuki lat 80 – grafika i plakat Sławomira Witkowskiego wyznaczają ten właśnie kierunek. Cechą wyróżniającą się na tle innych kolekcji Muzeum Narodowego w Gdańsku jest jej intermedialność. Odzwierciedla ona obraz sztuki XX i XXI w., w której wypowiedź artystyczna przyjmuje adekwatną do tematyki formę: filmu, fotografii, instalacji i interaktywnych prac cyfrowych na równi z tradycyjnymi mediami: rzeźbą, malarstwem, rysunkiem. Idącą w tym kierunku zapowiedzią dziś tworzonej kolekcji NOMUS był projekt zakupów dzieł zatytułowany „Nowe otwarcie” realizowany w latach 2012-2015. W kontekście istotnych wydarzeń, których sceną był i jest Gdańsk a powiązanych z bardzo silnymi kwalifikatorami historycznymi, takimi choćby jak koniec II wojny światowej, realizacja doktryny socrealistycznej, narodziny Solidarności staramy się włączać do NOMUS prace, które odzwierciedlają i złożone historyczne losy Gdańska jak to ma miejsce w fotografiach Jerzego Wierzbickiego oraz pracach wideo Anny Witkowskiej i Adama Witkowskiego, ale i odnoszące się do pokrewnych zjawisk w innych regionach świata, gdy zmienia się kontekst, ale ludzkie losy pozostają uniwersalne jak w instalacji Piotra Wyrzykowskiego. Stąd przyglądanie się historii wojen, migracji, utraty i innych kryzysów, które układają się w opowieść, w której lokują się obiekt z hasłem Agnieszki Kalinowskiej, instalacja z obiektem rzeźbiarskim, fotografiami, filmem i rysunkami Joanny Rajkowskiej czy instalacja z obiektów i filmu Doroty Nieznalskiej. Zagadnienia przemocy podejmują prace o silnym rysie feministycznym prace wideo Anny Baumgart, Bogny Burskiej, rysunki tuszem Anny Orbaczewskiej, obiekt sferyczny Zuzanny Janin. Reprezentację stoczniowego mitu i jego upadku odnajdziemy w pracach wideo Jacka Niegody oraz Zorki Wollny i Anny Szwajgier, w malarstwie Krzysztofa Wróblewskiego i rozbudowanej instalacji wieloobiektowej z fotografii, filmu, diapozytywów i publikacji Michała Szlagi z zapisem destrukcji terenu poprzemysłowego Stoczni Gdańskiej. Ciało i jego reprezentacje sygnalizują prace wideo Hanny Nowickiej oraz Katarzyny Swinarskiej i malarstwo Beaty Ewy Białeckiej czy Magdy Bielesz. Opresje systemowe odnajdziemy w kolażach fotograficznych Patrycji Orzechowskiej i obiekcie Julity Wójcik ale i w rysunkach Elvina Flamingo. Ideę recyclingu materii i przestrzeni ucieleśniają tkaniny Anny Królikiewicz, obiekt Jerzego Szumczyka i złożona z filmu i fotografii instalacja Alicji Karskiej i Aleksandry Went. Prace te to przykłady współczesnych narracji historycznych prowadzonych w formie wyrażającej indywidualną, krytyczną postawę artystek i artystów.

Oprócz fotografii i innych form rejestrowanego obrazu szczególną uwagę skupiamy na medium rysunku oraz roli dokumentacji w sztuce. Interesują nas przekroczenia granic tradycyjnych mediów poprzez prace z materiałami i przedmiotami znalezionymi oraz relacje z codziennością i przekraczanie tradycyjnych wyobrażeń o tym, co jest lub może być sztuką.

Aneta Szyłak Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka Kuratorki wystawy